-
1 яхшы
1. прил.1) в разн. знач. хоро́ший, прекра́сный (дом, произведение искусства, аппетит и т. п.)яхшы җыр — хоро́шая пе́сня
яхшы корал — хоро́ший инструме́нт
яхшы юл — хоро́шая (прекра́сная) доро́га
яхшы музыка — прекра́сная му́зыка
яхшы тәрҗемә — хоро́ший перево́д
яхшы нәрсә күп булмый — хоро́шего понемно́жку
2) хоро́ший, до́брый, подходя́щий, сто́ящийяхшы киңәш — хоро́ший сове́т
яхшы план — подходя́щий план
яхшы хәбәр — до́брое изве́стие (сообще́ние)
яхшы теләк — до́брое пожела́ние
яхшы сүз белән искә алу — помина́ть (помяну́ть) до́брым сло́вом
яхшы күршелек — до́брое сосе́дство; добрососе́дство
3)а) хоро́ший, до́брый, сла́вный, положи́тельныйяхшы кешеләр — хоро́шие лю́ди
яхшы дуслар — сла́вные друзья́
яхшы хатын — хоро́шая жена́ (же́нщина)
яхшы ярдәмче — хоро́ший помо́щник
б) хоро́ший, воспи́танный, поря́дочныйяхшы бала — воспи́танный (хоро́ший) ребёнок
яхшы иптәш — поря́дочный това́рищ
4) хоро́ший, прекра́сный, о́пытныйяхшы врач — хоро́ший (о́пытный) врач
яхшы укытучы — прекра́сный учи́тель
5) хоро́ший, бли́зкийяхшы танышым — мой хоро́ший знако́мый
яхшы мөнәсәбәт — хоро́шее отноше́ние
6) хоро́ший, прили́чный, вполне́ досто́йный, добропоря́дочныйяхшы гаилә — добропоря́дочная семья́
7)а) хоро́ший, добро́тныйяхшы пальтодан — в добро́тном пальто́
яхшы итекләр — хоро́шие сапоги́
б) хоро́ший, отбо́рный, высо́кого ка́честваяхшы алмалар — отбо́рные я́блоки
яхшы чәй — чай высо́кого ка́чества (хоро́ший)
8) хоро́ший, до́брый, благо́й (о намерениях, замыслах)яхшы ният - ярты эш — погов. хоро́шее наме́рение - пол-де́ла
9) хоро́ший, удо́бный, подходя́щийяхшы вакыт — хоро́шая пора́; удо́бное вре́мя
10) разг. хоро́ший, доста́точно большо́й, значи́тельныйяхшы эш хакы — хоро́шая за́работная пла́та
яхшы хак — значи́тельная цена́
яхшы уңыш алу — получи́ть хоро́ший урожа́й
11) предик. сл. хорошо́, ла́днояхшы, килермен — хорошо́, приду́
2. сущ.яхшы, син җавап бирерсең — ла́дно, ты отве́тишь
хоро́шее3. нареч.яхшыны кем дә аңлый — хоро́шее понима́ет ка́ждый
1) хорошо́, прекра́снояхшы эшләү — хорошо́ рабо́тать
яхшы күрү — хорошо́ ви́деть
яхшы язу — хорошо́ писа́ть
2) хорошо́, добро́тно, высокока́чественно, доброка́чественнойорт яхшы эшләнгән — дом постро́ен добро́тно
күлмәк яхшы тегелгән — пла́тье сши́то хорошо́
килүең яхшы булган — хорошо́, что ты пришёл
3) хорошо́, краси́вояхшы киенү — хорошо́ одева́ться
кыяфәт яхшы булу — вы́глядеть хорошо́ (краси́во)
4) хорошо́, бли́зкомин аны яхшы беләм — я его́ зна́ю хорошо́
••яхшы атлылык — до́брое и́мя, хоро́шая репута́ция
яхшы әле — хорошо́
яхшы дигәндә — в лу́чшем слу́чае
яхшы дип табу — одобря́ть/одо́брить
яхшы күз белән карау — быть хоро́шего мне́ния (о ком-л.)
яхшы күңелле — доброду́шный, доброде́тельный, добросерде́чный
яхшы күңеллелек — доброду́шие
яхшы нәселле — поро́дистый
яхшы ниятле — благонаме́ренный, благожела́тельный
яхшы чакта — подобру́-поздоро́ву, пока́ всё хорошо́, пока́ есть возмо́жность
яхшыга кия торган — выходно́й ( костюм)
яхшыга түгел — не к добру́
яхшыдан түгел — не из ва́жных
яхшыдан яман туган — него́дник, парши́вец, дурно́й
-
2 хәтер
сущ.1) па́мять || па́мятныйкүрү хәтере — зри́тельная па́мять
яхшы хәтер — хоро́шая па́мять
хәтер дәфтәре — записна́я (па́мятная) кни́жка
хәтерем начар — па́мять у меня́ плоха́я
2) местно-вр. п. хәтердә, хәтеремдәа) предик. по́мню, по́мнитсяаны күргәнем хәтеремдә — по́мню, как я его́ ви́дел
б) в знач. вводн. сл. по́мнится, припомина́етсяхәтеремдә, бу хәл кич белән булган иде — по́мнится (мне), де́ло бы́ло ве́чером
••хәтер калдыру — обижа́ть/оби́деть
хәтер калдырырлык — оби́дный
хәтер калу — обижа́ться/оби́деться
хәтергез калмасын — не в оби́ду будь ска́зано, не обижа́йтесь
хәтер калучанлык — оби́дчивость
хәтер саклау — стара́ться не обижа́ть, не огорча́ть
хәтер чуалу — станови́ться рассе́янным, забы́вчивым
хәтергә килү — приходи́ть/прийти́ в го́лову, вспомина́ться/вспо́мниться, припо́мниться; восстана́вливаться/восстанови́ться в па́мяти, всплыть в па́мяти
хәтергә сеңү (сеңеп калу) — вре́заться в па́мять, хорошо́ запо́мниться
хәтергә төшерү — см. хәтергә китерү
хәтердә булу — по́мниться; храни́ться, сохраня́ться/сохрани́ться в па́мяти
хәтердә саклау (тоту) — по́мнить (что-л., о чём-л.), запо́мнить (что-л.), (со)храни́ть (держа́ть) в па́мяти (что-л.)
хәтердән чыгару — забыва́ть/забы́ть, позабы́ть, запа́мятовать; вы́бросить из головы́
хәтердән чыгу — забыва́ться/забы́ться, позабы́ться; стира́ться/стере́ться в па́мяти
хәтере калучан — оби́дчивый
хәтерен күрү (табу) — угожда́ть/угоди́ть (кому-л.)
хәтеренә төшерү — напомина́ть/напо́мнить (кому-л. о чём-л.)
- хәтер сандыгыхәтерең бар булсын — (говорится человеку, который (что-л.) забыл и не может вовремя вспомнить) дай бог па́мяти
- хәтергә алу
- хәтергә беркетү
- хәтергә китерү
- хәтердә калдыру
- хәтердә калу
- хәтере өчен
- хәтере өчен генә
См. также в других словарях:
уңай — с. Файдалану өчен әйбәт, берәр нәрсәгә яраклы, җайлы. Кулай, җайлы, эш итәргә җиңел. Җайга салынган, көйләнгән, рәтләнгән. рәв. Әйбәт булып, тәртибе, җае белән. рәв. Җиңел, җайлы, яхшы. Җайлы, кулай, форсатлы (вакыт тур.) 3. Ризалык белдергән;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
югыйсә — терк. 1. Кушма җөмләдәге сәбәп яки нәтиҗә җөмләне баш җөмләгә бәйләү, теркәү өчен – димәк, күрәсең сүзләре белән кулланыла акылы да җитенкерәми күрәсең, югыйсә начар малай түгел 2. Ихтимал булган сәбәпләрнең юклыгын белдергән җөмләне гаҗәпләнү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билгеле — с. 1. Нин. б. билгесе, тамгасы булган 2. Яхшы таныш, мәгълүм 3. Анык, ачык булган, аңлаешлы. Исбатланган, һәркемгә мәгълүм. Нин. б. эш эзлекле башкарылып килә торган, махсус билгеләнгән (вакыт тур.) 4. Мәгълүм (бер) , аерым (бер) , ниндидер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нәсел — 1. Бер бабадан килә торган кешеләр буыны, ыру 2. Тумышы, чыгышы ягыннан берәр социаль төркемгә караган булуны белдерә морза нәселеннән 3. Хайван токымы. НӘСЕЛ АГАЧЫ – Шәҗәрә. НӘСЕЛ АЙГЫРЫ (ҮГЕЗЕ) – Нәселле, яхшы токымнан булган, токымны дәвам… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саф — (САФЛАНУ) (САФЛАНДЫРУ, САФЛАУ) (САФЛЫ) (САФЛЫК) – I. и. 1. Кешеләрнең һ. б. (гадәттә хәрәкәт итүче) нәрсәләрнең хәрби тәртип белән, тигез ара калдырып урнашкан рәте һәм шул рәвешле тезелеп оешкан төркеме. Хайваннарның, кошларның сафка охшаш рәте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
